403.

             

        Sód - utrzymuje potencjał błon komórkowych. Sód to jeden z podstawowych pierwiastków życia. W układzie okresowym pierwiastków chemicznych zajmuje pozycję pośród metali alkalicznych, o ciele stałym. Miejscami jego występowania w stanie naturalnym określa się górne powłoki skorupy ziemskiej, oceany oraz minerały. To tyle z definicji. A czym, na co dzień, jest dla nas sód? Kojarzymy go najczęściej ze zwykłą solą kuchenną, chociaż sól kuchenna to nie sód, a chlorek sodu. Jednak w praktyce to i tak informacja, która nie ma większego znaczenia, bo jeśli mówimy o szkodliwości i zastosowaniu sodu to nie myślimy o jego związkach i analizach chemicznych, a o tym, jaki wpływ ma on na nasze codzienne życie i na nasze zdrowie.

              Skoro już wiemy, że sód jest nieodzowny dla naszego prawidłowego funkcjonowania, to w czym w takim razie przejawia się to zapotrzebowanie?  

Sód jest kationem płynu pozakomórkowego, bez którego nie byłaby możliwa także prawidłowa praca błon komórkowych. Sprawne i właściwe funkcjonowanie organizmu, zależne jest od pracy i kondycji pojedynczych komórek.

           Jest niezastąpiony w utrzymaniu prawidłowej gospodarki wodnej oraz gospodarki kwasowo- zasadowej w organizmie człowieka.

           Sód pobudza pracę wielu enzymów. Sód ma wpływ na przewodzenie impulsów przez neurony (komórki nerwowe), stąd jego bezpośrednie działanie na stopień, kurczliwości mięśniowej (wspomaga prawidłową pracę nerwów i mięśni). Sód jest także jednym z istotnych składników kości i stawów

Oczywiście nie można nie wspomnieć o jego zaletach smakowych, które doceniane są zwłaszcza w kuchni. W postaci soli, przyprawy stosowanej do sporządzania wielu potraw, w stosownych ilościach znacznie poprawia walory smakowe. 

           Sód odnajdziemy prawie we wszystkich produktach spożywczych. Oprócz najprostszej postaci soli kuchennej, którą samodzielnie można dawkować w czasie gotowania, sód znajdziemy głównie w gotowych i przetworzonych daniach. Stosowany, jako naturalny środek konserwujący w największych ilościach znajduje się właśnie w żywności wysoko przetworzonej. Przykładowe produkty z zawartością sodu to, pieczywo, sery żółte, warzywa konserwowe (groszek, kukurydza, kiełki, buraczki, pomidory, itp.), przekąski (paluszki, chipsy, orzeszki ziemne solone), przyprawy gotowe (kostki, maggi, Vegeta, majonezy, sosy, musztarda, ketchup) gotowe dania ze słoiczków i zupy, wędliny i wyroby mięsne. Ale sód jest też składnikiem świeżych produktów, jak mięso drobiowe, mięso wieprzowe, mleko, warzywa strączkowe suszone, warzywa zielone, ziemniaki.

               Wysoki poziom sodu w organizmie jest bardzo groźny i bardzo łatwo jest się przyczynić do jego podwyższenia (obrzęki, nadciśnienie). Jednak równie niebezpieczny dla człowieka, jest niedobór sodu. I chociaż przypadki takiego stanu są bardzo rzadkie, występują. Niedobór sodu pojawia się:

U osób głodzących się, nieodżywiających prawidłowo, które mają problemy z prawidłowym przyswajaniem składników pokarmowych z pożywienia. W sytuacji nadmiernego wydzielania potu. W infekcjach jelitowo żołądkowych, jak ostre biegunki i częste wymioty. W innych sytuacjach, kiedy występują wymioty (ciąża, zatrucie pokarmowe)

            W każdym z powyższych przypadków nie uzupełnienie braków sodu w organizmie na czas może powodować bardzo niebezpieczne zaburzenia w pracy organicznych komórek i odwodnienie organizmu. Taki nasilający się stan grozi nawet zgonem. Dlatego wymaga natychmiastowej reakcji i uzupełnienia sodu w organizmie. Możliwe jest to przez podanie środków dożylnych lub do przyjmowania z płynami, doustnie (roztwory wodno - elektrolitowe).

              Skoro sód jest tak bardzo istotny dla zachowania dobrego zdrowia, winniśmy dbać o jego codzienne spożycie. Dbałość ta nie będzie raczej utrudniona i nie będzie wymagała wielu starań, jeśli Wasze odżywianie będzie się mieściło w granicach uznawanych za „normalne". Trudniej może być natomiast zapanować nad sodem i możliwym jego wysokim poziomem. Dlatego dla własnego dobra, lepiej, jest przyjąć zasadę, że zdrowsze i bardziej korzystne jest ograniczanie sodu w codziennym odżywianiu niż jego nadmierne spożycie. Pamiętajcie, więc o tym, gdy po raz kolejny będziecie sięgać po solniczkę ...

             Prawidłowe stężenie sodu mieści się w granicach 135 - 145 mmol/l. W rzeczywistości spożycie dzienne jest 3 - 4 razy większe. Sód jest elektrolitem płynu pozakomórkowego. Jego nadmiar we krwi jest wywołany odwodnieniem, nadmierną utratą wody przez skórę, zbyt dużą utratą wody przez nerki, zaburzeniami funkcji kanalików nerkowych, nieleczoną cukrzycą, nadmierną utratą wody przez płuca, hiperwentylacją.