409.

         

 O tym jaką funkcje pełni Jod w organizmie dowiedziałem się po tragedii jaka rozegrała się 1986 roku w Czarnobylu. Z rana, pierwszego maja, szybko wracałem z Białegostoku dowiedziawszy się o wybuchu z kilkoma porcjami płynu Lugola w kieszeni. Spanikowani lekarze rozdawali ludziom w firmie z którą współpracowałem ten środek by rozdawali znajomym i rodzinie. Jednak pochód pierwszomajowy się odbył w całym kraju i przez kilka dni nie każdy o wybuchu wiedział… U nas skończyły się spacery z dziećmi po dworze. Krowa już do końca roku nie wychodziła ze stodoły jedząc tylko zgromadzone siano i karmiła nas i najbliższych sąsiadów. Widać efekt jest, bo wszyscy do tej pory są zdrowi, a wielu ludziom i zwierzętom już tak się nie poszczęściło.

         Jod… Choć organizmowi potrzebne są jedynie jego śladowe ilości, to już w latach dwudziestych rząd USA uznał że trzeba nim wzbogacać sól kuchenną. Spowodowało to niemal zupełnie zniknięcie pewnej formy choroby umysłowej zwanej potocznie kretynizmem czy matołectwem. W Polsce też dodaje się ten pierwiastek do soli. Jak dotąd, jest tylko znane jedno działanie tego wyjątkowego pierwiastka na organizm ludzki. Pobudza on tarczycę do wytwarzania tyroksyny, hormonu regulującego przemianę materii we wszystkich komórkach. Jest go w organizmie 40 mg, z tego 75 % w tarczycy. Niedobór Jodu może powodować chorobę Parkinsona, zapobiega uszkodzeniom płodu, odpowiada za ogólną przemianę materii, czyli szybkość i skuteczność spalania kalorii. Reguluje wzrost i rozwój dzieci, rozmnażanie, temperaturę ciała, funkcjonowanie mięśni i nerwów, rozkład białek i tłuszczów, wzrost paznokci i włosów, oraz wykorzystanie tlenu przez wszystkie komórki organizmu. Niedobór też zmniejsza popęd płciowy, odporność, może być przyczyną poronień. Typowa dieta dostarcza organizmowi wystarczające ilości tego pierwiastka. Organizm potrzebuje 1/3 łyżeczki soli jodowanej dziennie, ale są i inne źródła tego pierwiastka, na przykład ryby, rośliny morskie, zboża. Drożdże cebula, ananasy, zioła jak bylica, dziki bez czarny, estragon.

           Nad morzem Jod występuje naturalnie w powietrzu, więc owoce i zboża z powodu nagromadzenia go w glebach naturalnie zawierają ten pierwiastek. Niedobór jodu powoduje powiększenie tarczycy, by zwiększyć powierzchnię która go pobiera z organizmu. Choć niedoczynność tarczycy może być spowodowana niedoborem jodu, to częstym powodem tego stanu jest choroba zwana obrzękiem śluzowym. Jest to choroba autoimmunizacyjna w której układ odpornościowy działa przeciwko swoim tkankom. Niedoczynność tarczycy objawia się zmęczeniem, suchością skóry, zwiększeniem stężenia tłuszczów we krwi, chrypka, opóźnienie reakcji, zmniejszenie jasności umysłu. Ryzyko przedawkowania jodu jest niewielkie nawet jeśli jego spożycie przekroczy 10 – 20 razy zalecaną dawkę. Dopiero 30 – to krotne przewyższenie dawki powoduje skutki uboczne jak uczucie metalicznego posmaku w ustach, wrzody jamy ustnej, obrzmienie ślinianek, biegunka, wymioty, ból głowy, wysypka, kłopoty z oddychaniem. Nadmiar tak jak niedobór może powodować powstawanie wola tym razem z powodu nadczynności tarczycy. Zbyt duże ilości wytwarzanej wówczas tyroksyny mogą powodować nadmierne pobudzenie, lęki, gwałtowną utratę wagi ciała. Przypisane przez lekarza preparaty jodowe, możemy stosować o każdej porze dnia przed, podczas czy po posiłku. Należy pamiętać że sól morska i inna, nie jest jodowana, więc może być niewystarczającym źródłem judu. Warzywa krzyżowe tj. kapusta, brukselka, kalafior, brokuły zawierają substancje, które mogą powodować niedoczynność tarczycy wskutek blokowania jodu. Zapobiega temu gotowanie.